WAMEL - Met de bevrijding van Zuid-Nederland, begint voor Wamel pas echt de oorlog. Het dorpje aan de Waal, tegenover Tiel, ligt midden in de frontlinie. Aan de Wamelse kant, in het bevrijde zuiden liggen de geallieerden, aan de Tielse kant, hebben de Duitsers zich verschanst. Beide partijen bestoken elkaar voortdurend en Wamel ligt midden in de vuurlinie. Op 12 januari 1945 ligt het dorp andermaal onder zwaar vuur.
Schade in Wamel - Van Vamele tot Wamel
In oktober 1944 komen de eerste strijders van de Binnenlandse Strijdkrachten aan in Wamel. Twee weken later krijgen ze versterking van Britse troepen. Ze leggen telefoonverbindingen aan en bij de dijk komen mitrailleursposten om het dorp te beveiligen tegen ongewenste indringers. Britse tanks bestoken de Duitsers in Tiel en omgeving elke dag met zware granaten. Maar dat laten de bezetters aan de overkant van de Waal niet op zich zitten, ze schieten terug met mortieren, granaten, vliegende bommen en mitrailleurkogels. Dat gaat maanden zo door en Wamel raakt zwaar beschadigd. De inwoners moeten om de haverklap in hun kelders schuilen voor inslagen en er vallen regelmatig burgerslachtoffers. Zelfs tijdens de kerstdagen is er geen staakt-het-vuren en gaan de beschietingen gewoon door. Inmiddels zijn de Britten in Wamel vervangen door Canadezen
Meer dan honderd inslagen
Op 12 januari houden ze schietoefeningen achter de boerderij van Jac. Bokken in de Wamelse Dorpsstraat. Als antwoord daarop nemen de Duitsers vanuit Tiel het dorpje onder vuur met mortieren en granaten. De aanval duurt vijf uur lang. Inwoners van Wamel tellen meer dan honderd inslagen. Drie vliegende bommen missen gelukkig de bebouwde kom en komen neer in het buitengebied, maar bij de beschietingen wordt schoenmaker Piet Appeldoorn dodelijk getroffen door een granaat, als hij een veilig heenkomen zoekt in de kelder.
Wamel in puin - Van Vamele tot Wamel
Ook na die 12de januari gaan de beschietingen door, waarbij helaas veel mensen omkomen, maar de Wamelse bevolking probeert er zo goed en zo kwaad als het gaat mee te leven. Ze begraven hun doden en gaan door, ze moeten wel. De bakker bakt en bezorgt zijn brood, mensen sprokkelen hout voor de kachel en proberen hun beschadigde woningen provisorisch op te lappen. Pas op zondag 29 april ontploft, na 8 maanden van beschietingen, in de Dorpsstraat van Wamel de laatste granaat en op 5 mei viert de Wamelse bevolking de bevrijding, zij het minder uitbundig dan in de rest van Nederland. Maar liefst 2,5 procent van de bevolking is omgekomen en dat drukt vanzelfsprekend de stemming.
De eerste herdenking in Wamel na de oorlog
