HETEREN - In de vroege morgen van donderdag 5 oktober 1944 vertrekken Amerikaanse soldaten van de Easy-company van de 101ste Airborne divisie, oftewel de Band of Brothers, op patrouille in de omgeving van Heteren. Al snel stuiten ze op zo'n 150 SS-ers die de Rijn zijn overgestoken en boven op de Randwijkse Rijndijk een machinegeweer hebben opgesteld. Een hevig gevecht volgt, waarin de Amerikanen zwaar in de minderheid zijn. Ondanks de grote tegenstand weten de Amerikanen de strijd te winnen. Aan Amerikaanse zijde is slechts een dode te betreuren, meer dan vijftig SS-ers komen om.
Voor wie de serie Band of Brothers heeft gezien is het een legendarische scene: captain Dick Winters klimt op een dijk en ziet zo'n 150 Duitsers aan de andere kant. Wat heeft zich in de vroege ochtend van 5 oktober 1944 afgespeeld rond de Randwijkse Rijndijk?
Bekijk hier dronebeelden van het strijdgebied, gemaakt door Bart Houx:
Rond half vijf, het is nog stikdonker, zijn vijf Amerikaanse soldaten op patrouille, als ze op de dijk een Duits machinegeweer zien staan met een boel soldaten er omheen. De mannen van de Band of Brothers worden beschoten door de SS-ers, een van hen raakt zwaar gewond. Ze weten hun commandopost te bereiken, waar ze verslag uitbrengen. Er wordt een nieuwe, grotere, patrouille naar de dijk gestuurd, onder leiding van captain Dick Winters. De mannen houden zich schuil in een ondiepe greppel en weten het Duitse machinegeweer buiten werking te stellen met een granaat. Dan begint het wachten.
Captain Dick Winters, hij heeft de leiding tijdens de strijd
De Duitsers hebben achter de dijk een veel gunstiger positie dan de Amerikanen die in een ondiepe greppel liggen, veilig terugtrekken is daarom onmogelijk. Winters laat versterkingen oproepen, die komen ook, maar dan is de zon al aan het opkomen. De enige manier om de Duitsers aan te vallen is volgens captain Winters via de lage dijk. De bajonetten moeten op de geweren geschroefd, dan wordt er een rookgranaat gegooid en de aanval begint: de mannen rennen door het veld richting de lage dijk. Machinegeweren schieten ondertussen op de dijk, om nieuwsgierige Duitsers achter de dijk te houden. Winters loopt voorop, ziet een Duitser die opstaat en schiet hem dood. Dan ziet hij ook dat er zo'n 150 Duitsers achter de dijk liggen, terwijl hij met zo'n 35 man is. Winters heeft net zijn derde kogelpatroon leeggeschoten op de Duitsers als zijn mannen hem bereiken. Tijdens het vuurgevecht komt toevallig ook een tweede Duitse compagnie de dijk over. Maar de Amerikanen houden stand, zeker ook geholpen door de paniek die onder de SS-ers uitbreekt. Ze weten elf Duitsers gevangen te nemen, zo'n vijftig sneuvelen er. Achttien Amerikaanse para's raken gewond, sergeant William Dukman sneuvelt als een granaatscherf zijn hart raakt. Hij is 23 jaar geworden.
Sgt William Dukman jr, gesneuveld bij Heteren
Op de plek waar de wegen van de Amerikanen en de Duitsers elkaar kruisen is een monument opgericht. Ter nagedachtenis aan de mannen van het 506e Parachute Infantry Regiment, die op 5 oktober 1944 dapper weerstand boden aan een Duitse overmacht.
